Skip to content
Heb je nog vragen? Mail naar
Persoonlijke gezondheid

Alles over de schildklier

hand in gras
File Icon

Ga snel naar

Persoonlijke gezondheid

Alles over de schildklier

hand in gras

Waar zit de schildklier?

De schildklier zit aan de voorkant van je hals, direct boven het kuiltje. Het is een vlindervormig orgaan dat schildklierhormonen produceert. De schildklier bestaat uit twee kwabben die zich aan de zijkant van de luchtpijp bevinden en die verbonden zijn door een smalle brug over de luchtpijp.

Wat is de werking van je schildklier?

De schildklier is een orgaan dat schildklierhormonen (T3 en T4) produceert. Deze hormonen zijn belangrijk voor onder andere een normale groei en geestelijke ontwikkeling, maar zijn ook heel belangrijk voor een goede gebalanceerde stofwisseling. [1] Daarnaast heeft de schildklier ook invloed op de eetlust, de opname van voeding en de verbranding van voedingsstoffen, de temperatuurregulatie, hartslag, bloeddruk, concentratie en energie.

Wat is de invloed van het hormoon TSH?

De schildklier wordt aangestuurd door TSH (thyroid stimulating hormone). Dit schildklierstimulerend hormoon wordt aangemaakt in de hypofyse (een kleine klier onderaan de hersenen). De TSH-waarde is een indicatie van hoe je schildklier functioneert.

Bij een te trage schildklier (hypothyreoïdie) betekent dit dat je te weinig schildklierhormoon hebt. De hypofyse zal dit proberen op te lossen door TSH aan te maken. De TSH-waarde in het bloed is dan hoger dan bij een normaal werkende schildklier. [2]

Bij een versneld werkende schildklier (hyperthyreoïdie) heb je te veel schildklierhormoon in het lichaam. De hypofyse zal dit proberen op te lossen door TSH aan te maken. De TSH-waarde in het bloed is in dat geval lager dan bij een normaal werkende schildklier.

Wat is een trage schildklier?

Bij een trage schildklier heb je een tekort aan schildklierhormonen. Dit zorgt ervoor dat onder andere je metabolisme vertraagd is. Een traag werkende schildklier wordt ook wel hypothyreoïdie genoemd.

Een te traag werkende schildklier komt vrij vaak voor en komt meer voor dan een te snel werkende schildklier. Naar schatting kampt 1,4% van de bevolking met een te trage schildklier. Het komt vaker voor bij vrouwen (2,2%) dan bij mannen (0,6%). De kans op een schildklierstoornis neemt toe met de leeftijd.

Wat zijn de symptomen van een te trage schildklier?

Een niet goed werkende schildklier kan zowel lichamelijke als psychische klachten opleveren. Er zijn veel symptomen die zouden kunnen wijzen op een traag werkende schildklier. Echter sluit een bloedonderzoek pas uit of de klachten gekoppeld kunnen worden aan de schildklierfunctie.

Symptomen bij een traag werkende schildklier kunnen onder andere zijn:

  • traagheid
  • vermoeidheid
  • lusteloosheid
  • gewichtstoename
  • obstipatie
  • koud voelen
  • vertraagde hartslag
  • verstoorde menstruatiecyclus

Bovenstaande symptomen kunnen ook duiden op ander onderliggend leed. Neem bij aanhoudende klachten altijd contact op met je huisarts.

Wat is de oorzaak van hypothyreoïdie (traag werkende schildklier)?

Er kunnen verschillende redenen zijn waardoor de schildklier trager werkt.

  • Ziekte van Hashimoto. De ziekte van Hashimoto is een auto-immuun ziekte waarbij onze eigen schildkliercellen worden kapot gemaakt. Dit is een zeer langzaam verlopend proces, zodat er meestal heel geleidelijk steeds meer klachten ontstaan naarmate de schildklier minder hormoon uitscheidt. De hypofyse zal door het tekort meer TSH produceren. In 90% van de gevallen is Hashimoto de oorzaak van een te traag werkende schildklier. [3]
  • Na een behandeling van een andere schildklieraandoening. Denk hierbij aan een operatie van de schildklier, waarbij deze (gedeeltelijk) is verwijderd. Bij een snel werkende schildklier kun je een behandeling krijgen die er weer voor zorgt dat je schildklier trager werkt.
  • Na een ontsteking van de schildklier. Dit ontstaat vaak na een keelontsteking. Hierdoor werkt je schildklier eerst tijdelijk te snel en wordt dit vaak opgevolgd door een tijdelijke vertraagde werking van de schildklier.
  • Bestraling van de hals [4]
  • Gebruik van bepaalde medicatie
  • Onvoldoende inname van jodium
  • Een aandoening aan de hypofyse, dit kan ervoor zorgen dat er te weinig TSH wordt aangemaakt.

Wat is een snelle schildklier?

Als je schildklier te veel schildklierhormonen produceert, resulteert dit in een te snel werkende schildklier. Hierdoor versnelt het proces van de stofwisseling in je lichaam. De medische term van een versneld werkende schildklier is ‘hyperthyreoïdie’.

Wat zijn de symptomen van een te snel werkende schildklier?

Een niet goed werkende schildklier kan zowel lichamelijke als psychische klachten opleveren. Er zijn veel symptomen die zouden kunnen wijzen op een snel werkende schildklier. Echter sluit een bloedonderzoek pas uit of de klachten gekoppeld kunnen worden aan de schildklierfunctie. [5]

Symptomen bij een snel werkende schildklier kunnen onder andere zijn:

  • gejaagdheid
  • vermagering
  • hartkloppingen
  • diarree
  • versnelde hartslag

Bovenstaande symptomen kunnen ook duiden op ander onderliggend leed. Neem bij aanhoudende klachten altijd contact op met je huisarts.

Wat is de oorzaak van hyperthyreoïdie (versneld werkende schildklier)?

De meest voorkomende oorzaak van een te snel werkende schildklier is de ziekte van Graves-Basedow. [6] In 70 tot 80% van de gevallen van hyperthyreoïdie komt dit door de ziekte van Graves. Bij deze auto-immuunziekte maakt je lichaam antistoffen aan, waardoor de schildklier meer schildklierhormoon gaat produceren. Bij vrouwen komt deze ziekte vaker voor dan bij mannen.

Een andere oorzaak van hyperthyreoïdie kan zijn door het ontstaan van gezwelletjes in het schildklierweefsel. Hyperthyreoïdie kan ook ontstaan doordat je bent behandeld met bepaalde medicatie of contrastvloeistof zoals bij een CT-scan.

Een te snel werkende schildklier kan ook tijdelijk zijn, doordat het een nasleep is van een traag werkende schildklier is of als gevolg van een schildklierontsteking.

Kun je je schildklierwaarde testen?

Het is mogelijk om de schildklierwaarden te testen. Bij Suresy.com kun je de waarde van het schildklierstimulerend hormoon TSH via een vingerprik testen.

Om je TSH-waarde te checken kun je een bloedtest doen met onze TSH thuistest. Door middel van een vingerprik kun je 500 μl bloed (ongeveer 10 druppels) afnemen. De opvangbuis plaats je vervolgens in de retourbox om kosteloos op te sturen naar ons ISO-gecertificeerd laboratorium. Binnen enkele dagen kun je digitaal de uitslag inzien. De uitslag geeft aan wat jouw TSH-waarde is. Wij adviseren altijd contact op te nemen met je huisarts bij afwijkende waarden.

Bekijk hier het instructiefilmpje hoe je de test moet uitvoeren. Na het zelf uitvoeren van de test en het opsturen van je sample kun je na enkele dagen jouw uitslag inzien. Ga naar www.suresy.com/uitslag en log in met je unieke QR-code.

Referenties:

[1] Gezondheid en wetenschap. (z.d.). De nierfunctie (eGFR) · Gezondheid en wetenschap. gezondheidenwetenschap.be. URL

[2] Schildklier Organisatie Nederland. (2021, 10 maart). Bloedonderzoek. URL

[3] Traag werkende schildklier – Máxima MC. (2019, 26 september). Interne geneeskunde. URL

[4] Hypothyreoïdie – UMC Utrecht. (z.d.). URL

[5] Schildklier Organisatie Nederland. (2022, 8 augustus). Klachten. URL

[6] Schildklier Organisatie Nederland. (2021b, oktober 25). Ziekte van Graves. URL

Persoonlijke gezondheid

Bekijk hier de gerelateerde vragen of artikelen over dit onderwerp. Staat jouw vraag er niet tussen? Neem dan contact op met onze helpdesk.

coeliakie test
Persoonlijke gezondheid