Voorkomen is beter dan genezen. De eeuwenoude mantra van de gezondheidszorg. Maar hoe gaat dat eigenlijk in z'n werk? En wat is de rol van een bloedtest hierin? Daarover vertelt arts, obesitasspecialist én voormalig medisch adviseur van Suresy, Marlou van Oppenraaij-Schurink. Zij ziet een opvallende rol voor de burger in preventieve zorg: "In Nederland is het zorgsysteem te veel ingericht op ‘een ziekte levert geld op'. We zien de autonomie van de burger onder meer groeien door de aandacht voor preventief testen."
Daarmee scheidt de moderne relatie arts-patiënt, waarin shared decision making centraal staat, zich af van een ouderwets, paternalistisch systeem. "Het ja en amen zeggen tegen de dokter. Mensen slikken nu niet zomaar een pil. Ze vragen: ‘Waarom moet ik dit of dat doen om mij beter te voelen?'", licht Marlou toe. Ook wil een mens het doktersbezoek voor zijn, door de eigen gezondheid meer te reguleren. "Het is nog een selecte groep die zich daar bewust van is. Die zich afvraagt: wat kan een test voor bepaalde waardes in het bloed voor mij betekenen?"
Het beloningssysteem
Zo'n testuitslag dient als een symbolische weegschaal voor de cliënt. "Gewicht is tastbaar, zo weet je of je met bijvoorbeeld je eet- en beweegpatroon de goede kant op gaat. Gericht testen kan dit op meerdere niveaus voor je doen. Uiteindelijk werkt het brein volgens het beloningssysteem. Dat maakt dat je een (nieuwe) leefstijl ook volhoudt", benadrukt de expert, waarna ze vervolgt: "Daarnaast helpt het prioriteren: wat verdient aandacht en leefstijlinterventies. Want mensen hebben verschillende doelen, maar je kunt niet alles tegelijk aanpakken."
Dat betekent echter nog niet dat iedereen zomaar kan doe-het-zelven. "Als je naar obesitas kijkt, daar komen zes miljoen mensen in aanmerking voor de gecombineerde leefstijlinterventie (GLI), maar slechts een paar duizend doen het. Dat is het gat tussen weten en doen", benadrukt Marlou. Die conclusie trekt ook de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid in het rapport ‘Weten is nog geen doen'. Ook zij erkennen meer autonomie bij de patiënt, onder het mom ‘samen beslissen'. Tegelijk zien zij ook dat interventies ‘meer op maat gemaakt moeten worden, met aandacht voor kenmerken als motivatie, voorkeuren, en individuele mogelijkheden'. En, zoals de titel van het rapport suggereert, is er nog een groot gat tussen bewustzijn en handelen.
Passende expertise
"Daarin is testen in combinatie met een coach een uitkomst. De coach kan de uitslag interpreteren en toepassen op jouw leven", vindt Marlou. "Zo maak je concreet hoe je ervoor staat, en welke gedragsverandering is het meest succesvol voor jou? Als je die expertise niet hebt, dan is dat lastig." Des te belangrijker is het wel dat dergelijke tests van een passende kwaliteit zijn, én bij de juiste mensen terecht komen. Deze kwaliteitsbewaking was een van de rollen van Marlou toen zij medisch adviseur werd bij Suresy.
"Ik werkte zo'n acht, negen jaar in het ziekenhuis. Toen het moeilijk te combineren werd met mijn opleiding en mijn privéleven, kwam ik begin 2023 bij Suresy terecht." Daar vormt ze zich tot de rationele stem binnen een enthousiast verkoopteam. Haar medische expertise blijkt goud waard, niet alleen voor Suresy, maar vooral voor de doelgroep. "Je kunt geen halve waarheden verkopen, of medische zekerheden bieden die er niet zijn. Om die waarheid en kwaliteit te bewaren gaf ik vanuit mijn expertise advies."
De juiste test voor de juiste persoon
Het belangrijkste is dat de juiste test, ook bij de juiste mensen terecht komen. We trekken de vergelijking met de film op waargebeurde basis: Pain Hustlers, over de opiatencrisis in Amerika. In de film zetten producenten een succesvol kankermedicijn Lonafen uiteindelijk ook in de markt voor talloze andere kwaaltjes. Ze verdienen bakken met geld, maar maken uiteindelijk ook talloze mensen verslaafd. Erg extreem als je het vergelijkt met onschadelijke tests, maar de gelijkenissen over inzetbaarheid ziet Marlou wel.
"Voor nieuwe tests zocht ik uit welke doelgroep geschikt was. Maar ook dat bepaalde preventieve tests bijvoorbeeld niet iemand met een stadium 3 diagnose terechtkomt. Dat haalt namelijk niets uit. Dan is een test pure schijn." Desondanks was Marlou niet alleen de handrem binnen het team. "Ik was ethisch-medisch adviseur, maar zag vanuit mijn vakgebied ook waar kansen lagen. Bijvoorbeeld als een bepaalde test voor meer mensen iets kan betekenen. Dus ik was niet altijd de boeman", lacht ze.
Concluderend beoordeelt Marlou dat Suresy een goede bijdrage levert aan de volksgezondheid. "Hun eigen lab heeft alle certificaten die labs in ziekenhuizen ook hebben. Het is een commercieel bedrijf, maar hebben absoluut de intentie om de gezondheid van Nederland te verbeteren." Als het aan Marlou ligt, duurt het niet lang voordat men het heft in eigen hand neemt en de waarde ziet van testen. "Het is echt een kwestie van wannéér. Wanneer is de Nederlander bereid om te investeren in preventief checken: ‘Hoe staat mijn gezondheid ervoor?'
Zijn jouw cliënten klaar voor de volgende (preventieve) stap? Neem eens contact op en ontdek de mogelijkheden.
